Η ουλή είναι το αποτέλεσμα της φυσιολογικής διαδικασία επούλωσης του δέρματος σε κάθε εξωτερικό τραυματισμό, είτε πρόκειται για τραύμα, είτε για έγκαυμα, είτε για χειρουργικές τομές μετά από κάποια επέμβαση.
Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση ότι οι πλαστικοί χειρουργοί δεν αφήνουν ουλές, η πραγματικότητα είναι ότι ουλές υπάρχουν πάντα στα σημεία όπου διενεργούνται χειρουργικές τομές. Απλά οι πλαστικοί χειρουργοί γνωρίζουν πως να επιτυγχάνουν την καλύτερη αισθητικά ουλή στο λιγότερο εμφανές σημείο.
Σε περιπτώσεις διαταραχών της επούλωσης εμφανίζονται ουλές που είναι αισθητικά μη αποδεκτές και μπορεί να δημιουργούν και λειτουργικές διαταραχές.
Η εντόπιση, η κλινική εμφάνιση, το μέγεθος και ο τύπος της ουλής (υπερτροφική ουλή ή χηλοειδές) είναι παράγοντες που καθορίζουν τον τρόπο αντιμετώπισής τους. Στον ασθενή θα πρέπει να τονιστεί ότι οι ούλες από έναν πλαστικό χειρουργό βελτιώνονται, αλλά δεν εξαφανίζονται.
Οι υπερτροφικές ουλές εμφανίζονται λίγο καιρό μετά τον τραυματισμό και συνήθων είναι ελαφρώς επηρμένες σε σχέση με το γειτονικό δέρμα και έχουν έντονο ερυθρο χρώμα.
Τα χηλοειδή εμφανίζονται συνηθώς κάποιους μήνες μετά τον τραυματισμό ή του χειρουργείο και επεκτείνονται και πέρα από τα όρια του αρχικού τραύματος ή χειρουργικής τομής. Είναι περισσότερο επηρμένα, κόκκινα και παρουσιάζουν κνησμό. Οι συνηθέστερες θέσεις που εντοπίζονται τα χηλοειδή είναι η θωρακική χώρα, ο ώμος , η πλάτη και τα αυτιά.
Οι ρικνωτικές ουλές επηρεάζουν περιορίζουν τη φυσιολογική κινητικότητα των αρθρώσεων καθώς και την λειτουργικότητά τους. Τέτοιες ουλές εμφανίζονται συχνά μετά από εγκαύματα ή τραύματα στην περιοχή των αρθρώσεων.
Η θεραπεία των υπερτροφικών ουλών και των χηλοειδών είναι κατά βάση η ίδια και περιλαμβάνει:
- Την εφαρμογή πίεσης που καταστέλλει την νεοαγγειογένση και κατά συνέπεια οι ουλές υποστρέφονται. Έτσι χρησιμοποιούμε φύλλα σιλικόνης καθώς και ειδικούς πιεστικούς επιδέσμους και custom-made πιεστικά ενδύματα ή ειδικές αλοιφές που περιέχουν σιλικόνη.
- Στεροειδή
Η έγχυση κορτιζόνης (τριαμσινολόνη) σε ενέσιμη μορφή στις ουλές μετά από 4-5 συνεδρίες με μεσοδιαστήματα 3-4 εβδομάδων, συνήθως βελτιώνει την υφή τους, με αποτέλεσμα να αποχρωματίζονται και να επιπεδώνονται. Τα στεροειδή που χρησιμοποιούνται δεν απορροφώνται από τον οργανισμό και οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι απειροελάχιστες.
- Laser
Η χρήση συγκεκριμένων τύπων LASER βελτιώνει την ποιότητα των ουλών, οδηγεί σε συρρίκνωσή τους καθώς και την ενεργοποίηση φυσιολογικών μηχανισμών ανάπλασης. Θα πρέπει να επισημάνουμε όμως:
- Χειρουργική Αφαίρεση – Διευθέτηση ουλών
Ουσιαστικά εδώ ο ιατρός αφαιρεί την προβληματική ουλή και την επανασυρράπτει. Ταυτόχρονα αξιοποιεί τεχνικές σχεδιασμού της πλαστικής χειρορυγικής όπως η Z-πλαστική προκειμένου να μειώσει την τάση σε κάποιες ουλές ή να αναδιαμορφώσει ρικνωτικές ουλές.
Η εκτομή υπερτροφικών ουλών αν δε συνδυαστεί με άλλη μετεγχειρητική θεραπεία, σε ποσοστό πάνω από 50% υποτροπιάζουν. Για τα δε χηλοειδή θα πρέπει οπωσδήποτε να έχει προηγηθεί θεραπεία με τριαμκινολόνη και πιέση με σιλικόνη προτού αποφασιστεί η χειρουργική παρέμβαση. Σε αντίθετη περίπτωση όχι μόνο είναι σίγουρο ότι θα επανεμφανιστεί το χηλοειδές, αλλά υπάρχει ο κίνδυνος το νέο χηλοειδές να έχει πολύ ταχύτερη εξέλιξη - Η διάταση των ιστών (tissue expansion)
Έχει ένδειξη για την διόρθωση εκτεταμένων ουλών κυρίως μετά από εγκαύματα. Οι διατατήρες ιστών είναι «μπαλονάκια» σιλικόνης που τοποθετούνται χειρουργικά κάτω από το δέρμα της περιοχής που γειτνιάζει με τις ουλές. Τα «μπαλονάκια» σταδιακά γεμίζουν με φυσιολογικό ορό, με αποτέλεσμα να προκαλούν διάταση του υπερκείμενου δέρματος και υποδορίου. Όταν επιτευχθεί ικανοποιητική διάταση, πραγματοποιείται μία δεύτερη χειρουργική επέμβαση, οπότε αφαιρούνται οι διατατήρες και χρησιμοποιείται η περίσσεια του διατεταμένου δέρματος για να καλυφθεί το έλλειμμα που προκύπτει από την αφαίρεση της ουλή.
- Η έγχυση Λίπους
Τα τελευταια χρόνια χρησιμοποιείται ευρέως η έγχυση λίπους στις υπερτροφικές ουλές γιατί έχει αποδειχτεί ότι βελτιώνει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα της ουλής και την σπαργή του δέρματος μέσα από την αναγέννηση που πραγματοποιείται εξαιτίας των βλαστοκυττάρων που περιέχονται στον λιπώδη ιστό.
Αναστάσιος Στρεβίνας
Πλαστικός Χειρούργος
Θεσσαλονίκη