Η αφαίρεση σπίλων είναι ένας από τους συχνότερους λόγους για να επισκεφθεί κάποιος το γραφείο ενός πλαστικού χειρούργου ή δερματολόγου. Πρόκειται για μια απλή και σχεδόν ανώδυνη επέμβαση που εφαρμόζεται για αισθητικούς και διαγνωστικούς λόγους.

Τί είναι σπίλος;

Ένας σπίλος ή κοινώς ελιά είναι ένας σχηματισμός κυττάρων.  Ιατρικά θεωρείται καλοήθης δερματική βλάβη,όμως, ως ένα βαθμό, αποτελεί την εκδήλωση φυσιολογικών διαδικασιών του ανθρώπινου οργανισμού και δεν αποτελεί παράγοντα ανησυχίας για την υγεία. Αποτελείται από μελανοκύτταρα, τα οποία παράγουν μελανίνη, ουσία που είναι υπεύθυνη για το χρώμα του δέρματος μας.

Σπίλοι μπορεί να υπάρχουν στο ανθρώπινο σώμα εκ γενετής (συγγενείς σπίλοι),  αλλά οι περισσότεροι διαμορφώνονται κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία και συνεχίζουν να αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου (επίκτητοι σπίλοι). Επιπλέον, οι σπίλοι μπορεί να είναι επιδερμικοί ή χοριακοί δηλαδή να βρίσκονται σε κατώτερα στρώματα της επιδερμίδας. Όσον αφορά την όψη τους, οι σπίλοι ποικίλλουν σε μέγεθος και σε χρώμα (μπορούν να είναι καφέ-μπέζ, γκρί, μπλέ σκούροι ή μαύροι) και μπορεί να εμφανίζουν και τριχοφυΐα.

Παράγοντες εμφάνισης σπίλων

Οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνιση και το πλήθος των σπίλων είναι:

• Ο τύπος του δέρματος. Είναι ευρέως γνωστό ότι οι άνθρωποι με πολύ ανοιχτόχρωμo δέρμα, ανοιχτόχρωμα μάτια ή και φακίδες,εμφανίζουν πολύ ευκολότερα σπίλους.
• Η ηλιακή ακτινοβολία. Η χρόνια έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και τα συνακόλουθα ηλιακά εγκαύματα, ιδιαίτερα κατά την παιδική ηλικία, επιτείνουν τη δημιουργία σπίλων.
• Η κληρονομικότητα. Άτομα με οικογενειακό ιστορικό μελανώματος ή κληρονομικές παθήσεις, όπως το σύνδρομο δυσπλαστικών σπίλων, οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί σε κάθε νέα εμφάνιση σπίλου.
• Η γήρανση. Η πάροδος του χρόνου αποτελεί, όπως σε όλα τα ιατρικά θέματα, έναν παράγοντα που επιτείνει το πρόβλημα.

Αφαίρεση σπίλων

Ένα σημαντικό ποσοστό των ανθρώπων απευθύνονται σε έναν εξειδικευμένο γιατρό για την αφαίρεση σπίλων για λόγους αισθητικούς ή πρακτικούς. Ένας σπίλος μπορεί να είναι αντιαισθητικός ή να δημιουργεί πρόβλημα στην καθημερινότητα του ανθρώπου, αν για παράδειγμα είναι επιδερμικός και βρίσκεται σε τέτοιο σημείο που τραυματίζεται συνεχώς.

Η σημαντικότερη, όμως αιτία για την αφαίρεση ενός σπίλου είναι ο κίνδυνος εξαλλαγής του σε  μελανώμα. Έπειτα από ενδελεχή εξέταση και αξιολόγηση από τον ιατρό,καθώς και δερματοσκόπησης  γίνεται αφαίρεση του σπίλου για να πραγματοποιηθεί ιστολογική εξέταση.

Αξιολόγηση σπίλων με τη μέθοδο ADCDE

Ένας εξειδικευμένος ιατρός χρησιμοποιεί πολλές μεθόδους για να αξιολογήσει το κατά πόσο ένας σπίλος είναι ύποπτος για κακοήθεια, όπως για παράδειγμα η δερματοσκόπηση και η χαρτογράφηση σπίλων. Μια αξιόπιστη μέθοδος σε πρώτο επίπεδο αποτελεί η μέθοδος ABCDE, η οποία δίνει βαρύτητα σε 5 βασικά χαρακτηριστικά των σπίλων τα οποία αποτελούν πιθανές ενδείξεις εξαλλαγής ενός σπίλου και μπορεί να γίνει από τον ίδιο τον ασθενή.

• A– Asymmetry: Ο σπίλος εμφανίζει ασυμμετρία. Αν τον χωρίζαμε στην μέση, τα δυο μέρη δεν είναι αντίστοιχα.
• B– Border: Το περίγραμμα του σπίλου δεν είναι ομαλό. Εμφανίζει ακανόνιστο σχήμα, μικρές γωνίες, κλπ.
• C– Color: Ο σπίλος δεν έχει ενιαίο χρώμα, αλλά πολλές αποχρώσεις ή έχει αλλάξει χρώμα.
• D– Diameter: Η διάμετρος και το μέγεθος του είναι μεγαλύτερο από 6 χιλιοστά.
• E– Evolving: Ένας καλοήθης σπίλος δεν αλλάζει στην πάροδο του χρόνου. Συνεπώς, οποιαδήποτε αλλαγή στο χρώμα, το μέγεθος, το σχήμα, κ.λ.π. είναι ένας παράγοντας που πρέπει να αξιολογηθεί.

Επιπλέον, πιθανές ενδείξεις κακοήθειας είναι και η ευαισθησία,  ο πόνος, η αιμορραγία και ο κνησμός στο δέρμα πάνω και γύρω από τον σπίλο.

Χειρουργική αφαίρεση σπίλων

Η αφαίρεση σπίλων αποτελεί μια απλή και σχετικά ανώδυνη επέμβαση, γι αυτό και είναι δυνατή η αφαίρεση περισσότερων από έναν σπίλο στην ίδια συνεδρία, εάν υπάρχουν οι κατάλληλες ιατρικές ενδείξεις.. Η διάρκεια της επέμβασης εξαρτάται από το πλήθος των σπίλων που χρειάζεται να αφαιρεθούν και την τεχνική που θα χρησιμοποιηθεί.

Τεχνικές αφαίρεσης σπίλων

Για την αφαίρεση των σπίλων χρησιμοποιούνται 2 τρόποι: η αφαίρεση με laser και η χειρουργική αφαίρεση. Συνήθως, αφαίρεση με laser γίνεται όταν ο σπίλος αφαιρείται για αισθητικούς και πρακτικούς λόγους και είναι μικρός και επιφανειακός, ενώ η αφαίρεση σπίλων με σκοπό την διάγνωση γίνεται μόνο με χειρουργική αφαίρεση. Καθώς, όμως, η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, μόνο ο γιατρός είναι σε θέση να αποφασίσει ποια μέθοδος ενδείκνυται σε κάθε περίπτωση.

Αναισθησία

Και στην δυο μεθόδους, η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία.

Μετεγχειρητικά

Μετά την αφαίρεση σπίλων με laser, υπάρχει ευαισθησία στο δέρμα που εφαρμόστηκε η θεραπεία.  Συνίσταται η αποφυγή τριβής της περιοχής και έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία για λίγες ημέρες.

Μετά την χειρουργική αφαίρεση σπίλων, τοποθετούνται ράμματα. Τα ράμματα αφαιρούνται μετά από λίγες ημέρες, αφήνοντας μια μικρή ουλή που γίνεται αδιόρατη με την πάροδο του χρόνου. Μέχρι την επούλωση, συνίσταται αποφυγή επαφής με νερό και σχολαστική καθαριότητα της περιοχής προς αποφυγή μολύνσεων, αιμορραγίας ή φλεγμονής.

Κόστος αφαίρεσης σπίλων

Το κόστος της αφαίρεσης σπίλων εξαρτάται από την τεχνική με την οποία θα αφαιρεθούν και το πλήθος των σπίλων. Αν υπάρχει υποψία κακοήθειας, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το κόστος της δερματοσκόπησης και της ιστολογικής εξέτασης.

Αναστάσιος Στρεβίνας

Πλαστικός Χειρούργος

Θεσσαλονίκη