Ένας κοινός σπίλος, αποκαλούμενος κσι ως ελιά, είναι μια συγκέντρωση μελανοκυττάρων. Παρόλο που ιατρικά θεωρείται καλοήθης δερματική βλάβη, ένας κοινός σπίλος αποτελεί την εκδήλωση φυσιολογικών διαδικασιών του ανθρώπινου οργανισμού.

Κάποιοι σπίλοι υπάρχουν στο δέρμα εκ γενετής και ονομάζονται συγγενείς σπίλοι, ενώ κάποιοι άλλοι αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της εφηβείας και της ενήλικης ζωής, συνήθως μέχρι την ηλικία των 20, και ονομάζονται επίκτητοι σπίλοι. Παρόλα αυτά, είναι φυσιολογικό για κάποιους σπίλους να μειωθούν σε μέγεθος ή και να εξαφανιστούν εξ ολοκλήρου κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής, όπως επίσης και να αποκτήσουν σκουρότερο χρώμα, κυρίως σε περιόδους έντονων ορμονικών αλλαγών, όπως η εφηβεία και η εγκυμοσύνη.

Κατά μέσο όρο υπάρχουν από 10 έως 40 σπίλοι στο ανθρώπινο σώμα, αν και ο αριθμός τους εξαρτάται από παράγοντες όπως η γενετική προδιάθεση, ο τύπος του δέρματος και η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.

Χαρακτηριστικά κοινών σπίλων

Μορφολογικά, οι κοινοί σπίλοι έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:

• Συμμετρικό σχήμα, συνήθως στρογγυλό ή οβάλ.
• Καθαρό περίγραμμα και σαφή όρια.
• Ομοιόμορφο χρώμα, συνήθως καφέ, μαύρο ή ρόζ.
• Μικρό μέγεθος διαμέτρου έως 6mm, με εξαίρεση κάποιους συγγενείς σπίλους με διάμετρο αρκετών εκατοστών.
• Μπορεί να είναι επίπεδοι ή να έχουν έπαρμα.
• Μπορεί να περιέχουν τρίχες.

Άλλα είδη σπίλων

Πέραν των κοινών σπίλων, υπάρχει μια πληθώρα τύπων σπίλων, οι οποίοι κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το χρώμα, το σχήμα, την υφή, την περιοχή του σώματος όπου εμφανίζονται και την συσχέτιση τους με πιθανές παθήσεις του δέρματος.

Ενδεικτικά, μερικοί από τους συνηθέστερους τύπους σπίλων είναι:

• Οι δυσπλαστικοί σπίλοι
• Οι κυανοί σπίλοι
• Οι σπίλοι του Spitz
• Οι σπίλοι του Ota και του Ito
• Οι σμηγματογόνοι σπίλοι

Πρόληψη

Παρόλο που δεν είναι όλοι οι σπίλοι δυνητικά επικίνδυνοι για την υγεία μας, ανήκουν στους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση μελανώματος ή άλλων δερματικών παθήσεων. Γι αυτό, είναι απαραίτητη, ιδιαίτερα για τους ανθρώπους που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, η παρακολούθηση των σπίλων, καθώς και οποιουδήποτε νέας βλάβης που εμφανίζεται στο σώμα. Η παρακολούθηση μπορεί να γίνει από έναν εξειδικευμένο ιατρό μέσω της δερματοσκόπησης  και της ολοσωματικής χαρτογράφησης, αλλά και από τον ίδιο τον ασθενή μέσω της αυτοεξέτασης.

Η μέθοδος ABCDE

Ο πιο απ΄λος τρόπος για τον έλεγχο των σπίλων είναι η μέθοδος ABCDE, η οποία δίνει βαρύτητα σε 5 βασικά χαρακτηριστικά:

• A– Asymmetry: Ο σπίλος εμφανίζει ασυμμετρία. Αν τον χωρίζαμε στην μέση, τα δυο μέρη δεν είναι αντίστοιχα.
• B– Border: Το περίγραμμα του σπίλου δεν είναι ομαλό. Εμφανίζει ακανόνιστο σχήμα, μικρές γωνίες, κλπ.
• C– Color: Ο σπίλος δεν έχει ενιαίο χρώμα, αλλά πολλές αποχρώσεις ή έχει αλλάξει χρώμα.
• D– Diameter: Η διάμετρος και το μέγεθος του είναι μεγαλύτερο από 6 χιλιοστά.
• E– Evolving: Ένας καλοήθης σπίλος συνήθως δεν αλλάζει στην πάροδο του χρόνου. Συνεπώς, οποιαδήποτε αλλαγή στο χρώμα, το μέγεθος, το σχήμα, κ.λ.π. είναι ένας παράγοντας που πρέπει να αξιολογηθεί.

Επιπλέον, η ευαισθησία, ο πόνος, η αιμορραγία και ο κνησμός στο δέρμα πάνω και γύρω από τον σπίλο αποτελούν μερικά ακόμα χαρακτηριστικά που χρειάζονται περαιτέρω εξέταση από εξειδικευμένο ιατρό.

Αναστάσιος Στρεβίνας

Πλαστικός Χειρούργος

Θεσσαλονίκη